تحلیل یک دیپلمات پیشین از تلاش‌های اخیر قطر برای نقش‌آفرینی موثرتر در منطقه

احمد دستمالچیان در گفت‌وگو با ایسنا و در ارتباط با تلاش های اخیر قطر در منطقه از جمله تلاش برای نزدیک کردن هر چه بیشتر دیدگاه‌های ایران و آمریکا در ارتباط با برخی از مسائل از جمله مذاکرات ایران و سفر امیر این کشور به واشنگتن، اظهار کرد: قطر کشوری بسیار ثروتمند است و از درآمد اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است. در همین چهارچوب شاهد سرمایه‌گذاری‌های کلان این کشور در کشورهای مختلف هستیم و این باعث شده که نفوذ اقتصادی قطر افزایش پیدا کند.

وی با بیان اینکه قطر دارای بالاترین منبع گازی مشترک با ایران است و در حال بهره برداری از این منابع است، گفت: از دیگر سو سیستم سیاسی و اقتصادی در قطر نسبت به سایر شیوخ در خلیج فارس بازتر است و در این حوزه تلاش کرده که خود را به روز رسانی کند.

دستمالچیان با بیان اینکه در واقع قطر علی رغم وسعت کم و جمعیت محدودش دارای نفوذ سیاسی و اقتصادی بالقوه و بالفعلی است، افزود: در طی سال‌های گذشته شاهد این بودیم که عربستان به همراه تعدادی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس به همراه مصر تلاش کرد که قطر را مورد محاصره قرار دهد و آن را منزوی کند، در همین چهارچوب حتی در مواقعی از حمایت‌های واشنگتن نیز برخوردار بود ولی قطر به دلیل همین نفوذ و قدرتی که اشاره شد توانست در برابر تحریم‌های عربستان بایستد و ریاض ناچارا علی رغم شرط و شروط اولیه که گذاشته بود مجبور شد این تحریم‌ها را بردارد و به سمت عادی سازی روابط با دوحه حرکت کند.

دستمالچیان با بیان اینکه مقامات قطر در طی سال‌های اخیر با سیاست‌های حکیمانه و مدبرانه خود تلاش کردند که نقشی فعال در تحولات منطقه داشته باشند، افزود: در دوران ترامپ شاهد روابط خوب او با محمد بن سلمان بودیم ولی در دوران بایدن این روابط رو به سردی گذاشت، چنانکه دولت بایدن تا کنون تماس تلفنی در سطوح بسیار بالا با مقامات عربستان نداشته، پیش از این هر فردی که به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب می‌شد پادشاه عربستان و یا ولیعهد آن به آن کشور برای عرض تبریک سفر می‌کرد ولی در دوران بایدن این اتفاق نیفتاد و این نشان از سردی روابط ریاض و واشنگتن دارد. این در حالیست که قطر می‌خواهد از ارتباط خوبی که با مقامات آمریکایی و دولت بایدن دارد در راستای منافع خود و همچنین ایفای نقش موثرتر در منطقه به خوبی استفاده کند.

وی همچنین به روابط ایران و قطر اشاره کرد و افزود: وقتی قطر مورد تحریم عربستان و تعدادی دیگر از کشورهای حوزه خلیج فارس قرار گرفت ایران جزو اولین کشورهایی بود که از قطر در برابر این تحریم‌ها حمایت کرد. چنانکه مقامات قطری خود بارها در جلسات گفتند که اگر ایران در آن مقطع مرزهای هوایی‌اش را بر روی قطر باز نمی‌گذاشت این موضوع ضربه بسیار سختی را به قطر وارد می‌کرد و قطری‌ها توانستند از طرف دالان هوایی ایران خود را به جهان خارج وصل کنند.

دستمالچیان همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه شاهد تحولاتی مهم در منطقه هستیم، افزود: در پی قتل جمال خاشقچی و ادامه جنگ یمن وضعیت مقامات سعودی در عرصه بین‌المللی و منطقه نسبت به قبل متفاوت شده و این باعث شده که نقش آفرینی آنها در منطقه کمرنگ شود. از دیگر سو آمریکایی‌ها نیز تلاش دارند حضور خود را در منطقه کاهش دهند و در همین چارچوب نقش هژمونی آنها در منطقه در حال تضعیف است. این در حالی است که چین و روسیه تلاش دارند که حضور پررنگ‌تری در منطقه داشته باشند. بنابراین با توجه به این تحولات به نوعی نقشه ژئوپلتیک منطقه نیز در حال عوض شدن است. ایران نیز به عنوان یک کشور موثر و مهم در منطقه تلاش دارد که منافع و بازی‌های خود را در منطقه به نحو احسن به پیش ببرد. کشورهای منطقه و حوزه خلیج فارس متوجه این تغییرات ژئوپلتیک در منطقه شده‌اند. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که باید با ایران همکاری کنند و هیچ راهی در منطقه جز همکاری‌های مشترک منطقه‌ای وجود ندارد.

وی ادامه داد: آمریکایی‌ها نیز با توجه به این تحولات متوجه شده‌اند که حضورشان در منطقه به جای اینکه با تفنگ باشد باید با سلاح صلح و مذاکره باشد و همه این تحولات نشان می‌دهد که ان‌شاءالله ما روزهای خوبی را در منطقه به زودی شاهد خواهیم بود و دوران خشونت و جنگ‌های بی پایان در حال به اتمام رسیدن است.

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین پیشرفت مذاکرات در وین و تلاش برای رسیدن به توافق را نیز در همین راستا عنوان کرد.

انتهای پیام